SAĞLIK KÖŞESİ ANNE & ÇOCUK SAĞLIĞI Anne Sütü İle İyileşen Hastalıklar ve İlaçları

Anne Sütü İle İyileşen Hastalıklar ve İlaçları

Anne Sütü İle İyileşen Hastalıklar ve İlaçları

 
  • 0 Oy - 0 Ortalama
 
editor
Moderator
91
28-04-2014:13:55
#1
ANNE SÜTÜ İLE GEÇEN HASTALIKLAR VE İLAÇLARI

Anneye emzirme konusunda yardımcı olurken, bebeğin sağlığının yanı sıra annenin de sağlık durumunu ve bakımını hatırlamak önemlidir. Metabolik hastalıklar ve ilaç kullanımı anne sütünün enerji ve besin öğeleri düzeyini etkileyen faktörlerdir. Anne hasta olduğunda ona emzirme konusunda nasıl yardımcı olunacağını bilmek gerekmektedir. Annenin hastalığı veya aldığı ilaçları ve aile planlaması yöntemleri süt yapımını etkilemektedir. Annelere ihtiyaçları olan bilgileri vermek gerekir.

[Resim: anne_sutu.jpg]

Emzirme için sakıncalı durumlar nadirdir. Bununla birlikte bazı ilaçlar, enfeksiyon ajanları ve toksik maddeler anne sütünde mevcut olabilir ve emen bebekler için risk oluşturabilir. Enfeksiyonlara ya da toksik maddelere maruz kalma durumunda doğacak olası risklere karşı emzirmenin faydaları ve zararları düşünülerek emzirmeye karar verilmelidir. Bununla birlikte anne yaşamını tehdit eden hastalık durumunda tıbbi tedavi önceliği, anneye verilmelidir.

LAKTASYONDA (EMZİRMEDE) İLAÇ VE MADDE KULLANMA;

Emziren anneler kendi kendine ilaç almamalı ve ilaç kullanmak gerekliyse mutlaka hekimin reçete ettiği ilaçları kullanmalıdır. Çoğu ilaç anne sütüne küçük miktarlarda geçer. Bebeğin gastrointestinal (mide-barsak) sisteminden sadece az bir kısmı emilir. Bebeğin aldığı doz annenin aldığı dozun %1′inden daha azdır. Emziren annelerin almaması gereken çok az sayıda ilaç vardır. Anne sütünün çoğu emzirirken üretilir. İlacın alım zamanı sütteki ilaç miktarını belirler. İlaç, bebek emzirilirken alınırsa anne serumunda en üst düzeydedir ve bebek daha fazla ilaç almış olacaktır. Nispeten (göreceli) kullanılmaması gereken ilaçlar, bebeği besledikten hemen sonra dikkatli bir şekilde alınırsa emilimi en az olur. Kan pH’sı, sütün yağ yoğunluğu, hücre geçirgenliği ve memedeki hücre dışı zarlar, alveoldeki hücresel taşınma mekanizmaları, ilacın meme dokusunda metabolize olması, ilacın pH’sı, moleküler ağırlığı, yarılanma ömrü ve proteine bağlanma ve yağda çözünebilirliği süte geçen ilaç miktarını etkiler. İlaç alımının güvenliğini değerlendirirken uygulama yoluna, ilacın annedeki emilimine, metabolizmasına, dağılımına, depolanmasına, atılmasına ve bebeğe geçen miktarına bakılır. Bebeğin yaşı, olgunluğu, kişisel duyarlılığı, besleme sıklığı ve emilen süt miktarı alınan ilacın dozunu ve bebek üzerine etkilerini belirler.

Bitkisel ürünler muhakkak güvenli değildir. Kullanılırken dikkatli olunmalı ve ilgili sağlık birimlerine danışılmalıdır. Tanısal amaçlı radyoaktif ajan kullanılan annelerde, ilaç vücuttan atılıncaya kadar annenin sütü sağılmalıdır.

Aşağıdaki ilaçları ve maddeleri kullanan annelerin emzirmesi önerilmez;
Antitroit ilaçları, sentetik antikoagülan ilaçlar, terapötik radiofarmasötikler, Amphetaminler, laktasyonu baskılayan ilaçlar (Bromocriptin gibi), Cannabis, Chloramphenicol, Cyclophosphamide, Cyclosporine, Doxorubicine, Ergotamine, altın tuzu, İsotretinoin, Lithium, Methadone, Methotrexate, Morphine, Phencyclidine, Cocaine, Heroin.

Emzirirken yüksek düzeyde böcek öldürücü ilaçlara, ağır metallere ve diğer zehirli maddelere anne maruz kalırsa, bunların anne serumundaki düzeyleri belirlenmedikçe emzirme önerilmez. DDT, Polikarbon bileşikleri (PCBs), dieldrin hexachlorobenzene gibi böcek öldürücü ilaçlara fazla miktarda maruz kalınırsa bu ilaçlar anne sütüne geçebilir. Anne ağır metallere maruz kalırsa (kurşun, civa, arsenik ve cadmium) anne sütündeki ve serumundaki düzeyleri ölçülmeli ve emzirme kararı, sonuca göre verilmelidir. Aşırı yüksek miktarda ciltten krem şeklinde iyot kullanımı halinde de emzirme yapılamaz.

Annede gonore (bel soğukluğu), alt üriner sistem enfeksiyonları, klamidya, trikomonas vaginalis ve bakteriyel vaginal enfeksiyonlar da verilen bazı antibiyotikler emzirenlere verilmez.

Plazmadan süte geçiş, yağda çözünürlük, iyonizasyon derecesi, proteine bağlanma durumu, aktif veya pasif taşınma ile etkilenir. Besin değeri olmayan çevresel atıklar, kafein, nikotin ve alkol gibi maddeler de kan dolaşımı yoluyla anne sütüne geçer.

Kafein: kahve, çay, çikolata ve alkollü hafif içeceklerin çoğunda bulunur. Bebeğin böbrek sistemi olgunlaşmadığı için kafeini atma yeteneği sınırlıdır. Bu nedenle kafein bebeğin vücudunda birikir. Bebeğin uyku düzeninin bozulmasına ve irritabiliteye neden olur. Bazı bebekler kafeinin küçük miktarlarına bile duyarlıdır. Kahve alımı sütteki demir konsantrasyonunun azalmasına yol açar ve sonuçta bebekte anemi gelişmesine katkıda bulunur.

Laktasyonda anne sigarayı bıraksa da bırakmasa da bebeğini emzirmelidir. Sigara içme, oksitosin ve prolaktin düzeylerini baskıladığı için süt üretimini azaltır.

Anne serumu ve sütündeki alkol düzeyi eşittir. Alkollü içecekler süt atılım (ejection reflex) refleksini bozabilir ve sütün tadını değiştirir. Yüksek dozda alkol kullanan annelerin emzirmesi uygun değildir.

Emzirmenin kesilmesi gerekmeyen durumlar nelerdir?

• Annede Hepatit B yüzey antijen pozitifliği. Anne sütünde de HBsAg pozitif bulunur. Bebeğin hemen aşılanması korumayı sağlar. Tüm riski en aza indirmek için ilk 12 saatte Hepatit-B hiperimmunglobulini ve aşılama önerilir. Uygulama yapılana kadar emzirmeyi geciktirmek gereksizdir.
• Hepatit C virusu ile enfekte olması. HCV antikorları anne sütüne geçer. Meme başı çatlakları ve kanamaları engellenmelidir.
• Annenin ateşli hastalık geçirmesi
• CMV seropozitif olması. Anneden geçen antikorlar nedeniyle yenidoğanın hastalanması nadirdir. Çok düşük doğum tartılı bebeklerde enfeksiyon riski yüksektir.
• Hiperbilirubinemi


Bebekten kaynaklanan durumlar
• Bebeğin klasik galaktozemisi (Galaktoz bir fosfatüridriltransferaz yetersizliğidir. Laktozsuz özel formula gereklidir)
• Akçaağaç şurubu kokulu idrar hastalığı (valin-lösin-izolösin içermeyen formulalar)
• Fenilketonürili bebekler (yakın izlemle bazen anne sütü verilebilir)
• Anne sütü yanında geçici süre için başka besinlerle destek alması gereken bebekler (anne sütü güçlendirici formulalar)
- 1500 gr. dan düşük doğum tartılı bebekler
- 32 haftadan küçük prematüreler
- Hipoglisemi riski olan bebekler eğer anne sütüne rağmen glukoz düzeyleri yükselmezse

Anneden kaynaklanan durumlar
• HIV virüsü anne sütüne geçer ve bebeğe ulaşır. Laktasyon döneminde enfeksiyonu alanlarda bulaştırıcılık daha yüksektir. HIV (+) anneden doğan her 20 bebekten 5’i antiretroviral tedavi yapılmayan gebelikte ve doğum sırasında enfekte olacaktır. Emzirme ile 3 tanesi daha enfekte olacaktır. Anneye ilaç tedavisi + sezeryanla doğum + emzirmeme durumunda bile bebeğe bulaşma riski %2’dir. Anne emzirme konusunda teşvik edilir, ancak meme sorunlarının olmaması için eğitim yapılmalıdır. Bu nedenle mama ile beslenir.
• Sepsis gibi ağır enfeksiyonlar
• Radyoaktif maddeler (emzirme geçici süre ile kesilir, 2 ay sonra emzirebilir)
• Annede madde bağımlılığı
• Kemoteropatik ilaç kullanımı
• T hücreli lösemi
• Herpetik lezyonlarla direkt temas ile bebeğe bulaşma olur. Memenin aktif herpes simpleks enfeksiyonu varsa lezyonlar temizleninceye kadar ara verilir. Bulaştırıcılığı azaltmak için genel hijyene dikkat edilmelidir.
• Kistik fibrozisli annelerde sütteki sodyum miktarı yüksektir, bebeği hipernatremi riskine sokar.
• Annede aktif su çiçeği var ise bebek anneden ayrılır ve anne sütü kesilir, bebeğe varicella zoster immun globulin enjeksiyonu yapıldıktan ve annenin memesindeki lezyonlar tümüyle kaybolduktan sonra sağılmış süt bebeğe verilebilir.
• Annede sifiliz testi (+) ise doğuştan (konjenital) sifiliz riski vardır. Bebeğe tek doz benzatin penisilin yapılır. Anne ve eşi tedavi edilir. 2 hafta sonra izlenir.
• Tedavisiz aktif tüberküloz varsa emzirilmez. Ancak, anneye tüberküloz tanısı konmuş ve 2 hafta tedavi almışsa bulaştırıcılıkları bitince emzirmeye başlayabilirler. Bu süreçte bebekle yakın teması da önerilmez. Doğumdan sonraki 2 ay içerisinde balgamda tbc (+) ise bebeğe INH proflaksisi yapılır. Sigara bırakılır ve aile bireyleri de taranır. Annenin emzirmesinde hiçbir sakınca yoktur. Bebeği 2-4 haftada bir ağırlık artımı denetimi için izlenir.
• Aşılama. Daha önce aşılanmamış anneler emzirme döneminde aşılanabilirler. Canlı virüs aşıları yapılabilir. Polio aşısı inaktif olarak yapılmalıdır.

Emzirme açısından güvenli ilaçlar ;
Analjezikler, antipiretikler (parasetamol, ibuprofen, asetil salisilik asit, tek doz morfin ve pethidin)
Antibiyotikler (ampisilin, amoksisilin, kloksasilin ve diğer penisilinler, eritromisin, antitüberkülaz ve lepra ilaçları, sıtma ilaçları)
Brokodilatatörler
Kortikosteroidler
Antihistaminikler
Antiasitler
Diyabet ilaçları
Birçok antihipertansif
Digoxin
Beslenme desteği ürünler
Vitaminler, mineraller


editor
28-04-2014:13:55 #1

ANNE SÜTÜ İLE GEÇEN HASTALIKLAR VE İLAÇLARI

Anneye emzirme konusunda yardımcı olurken, bebeğin sağlığının yanı sıra annenin de sağlık durumunu ve bakımını hatırlamak önemlidir. Metabolik hastalıklar ve ilaç kullanımı anne sütünün enerji ve besin öğeleri düzeyini etkileyen faktörlerdir. Anne hasta olduğunda ona emzirme konusunda nasıl yardımcı olunacağını bilmek gerekmektedir. Annenin hastalığı veya aldığı ilaçları ve aile planlaması yöntemleri süt yapımını etkilemektedir. Annelere ihtiyaçları olan bilgileri vermek gerekir.

[Resim: anne_sutu.jpg]

Emzirme için sakıncalı durumlar nadirdir. Bununla birlikte bazı ilaçlar, enfeksiyon ajanları ve toksik maddeler anne sütünde mevcut olabilir ve emen bebekler için risk oluşturabilir. Enfeksiyonlara ya da toksik maddelere maruz kalma durumunda doğacak olası risklere karşı emzirmenin faydaları ve zararları düşünülerek emzirmeye karar verilmelidir. Bununla birlikte anne yaşamını tehdit eden hastalık durumunda tıbbi tedavi önceliği, anneye verilmelidir.

LAKTASYONDA (EMZİRMEDE) İLAÇ VE MADDE KULLANMA;

Emziren anneler kendi kendine ilaç almamalı ve ilaç kullanmak gerekliyse mutlaka hekimin reçete ettiği ilaçları kullanmalıdır. Çoğu ilaç anne sütüne küçük miktarlarda geçer. Bebeğin gastrointestinal (mide-barsak) sisteminden sadece az bir kısmı emilir. Bebeğin aldığı doz annenin aldığı dozun %1′inden daha azdır. Emziren annelerin almaması gereken çok az sayıda ilaç vardır. Anne sütünün çoğu emzirirken üretilir. İlacın alım zamanı sütteki ilaç miktarını belirler. İlaç, bebek emzirilirken alınırsa anne serumunda en üst düzeydedir ve bebek daha fazla ilaç almış olacaktır. Nispeten (göreceli) kullanılmaması gereken ilaçlar, bebeği besledikten hemen sonra dikkatli bir şekilde alınırsa emilimi en az olur. Kan pH’sı, sütün yağ yoğunluğu, hücre geçirgenliği ve memedeki hücre dışı zarlar, alveoldeki hücresel taşınma mekanizmaları, ilacın meme dokusunda metabolize olması, ilacın pH’sı, moleküler ağırlığı, yarılanma ömrü ve proteine bağlanma ve yağda çözünebilirliği süte geçen ilaç miktarını etkiler. İlaç alımının güvenliğini değerlendirirken uygulama yoluna, ilacın annedeki emilimine, metabolizmasına, dağılımına, depolanmasına, atılmasına ve bebeğe geçen miktarına bakılır. Bebeğin yaşı, olgunluğu, kişisel duyarlılığı, besleme sıklığı ve emilen süt miktarı alınan ilacın dozunu ve bebek üzerine etkilerini belirler.

Bitkisel ürünler muhakkak güvenli değildir. Kullanılırken dikkatli olunmalı ve ilgili sağlık birimlerine danışılmalıdır. Tanısal amaçlı radyoaktif ajan kullanılan annelerde, ilaç vücuttan atılıncaya kadar annenin sütü sağılmalıdır.

Aşağıdaki ilaçları ve maddeleri kullanan annelerin emzirmesi önerilmez;
Antitroit ilaçları, sentetik antikoagülan ilaçlar, terapötik radiofarmasötikler, Amphetaminler, laktasyonu baskılayan ilaçlar (Bromocriptin gibi), Cannabis, Chloramphenicol, Cyclophosphamide, Cyclosporine, Doxorubicine, Ergotamine, altın tuzu, İsotretinoin, Lithium, Methadone, Methotrexate, Morphine, Phencyclidine, Cocaine, Heroin.

Emzirirken yüksek düzeyde böcek öldürücü ilaçlara, ağır metallere ve diğer zehirli maddelere anne maruz kalırsa, bunların anne serumundaki düzeyleri belirlenmedikçe emzirme önerilmez. DDT, Polikarbon bileşikleri (PCBs), dieldrin hexachlorobenzene gibi böcek öldürücü ilaçlara fazla miktarda maruz kalınırsa bu ilaçlar anne sütüne geçebilir. Anne ağır metallere maruz kalırsa (kurşun, civa, arsenik ve cadmium) anne sütündeki ve serumundaki düzeyleri ölçülmeli ve emzirme kararı, sonuca göre verilmelidir. Aşırı yüksek miktarda ciltten krem şeklinde iyot kullanımı halinde de emzirme yapılamaz.

Annede gonore (bel soğukluğu), alt üriner sistem enfeksiyonları, klamidya, trikomonas vaginalis ve bakteriyel vaginal enfeksiyonlar da verilen bazı antibiyotikler emzirenlere verilmez.

Plazmadan süte geçiş, yağda çözünürlük, iyonizasyon derecesi, proteine bağlanma durumu, aktif veya pasif taşınma ile etkilenir. Besin değeri olmayan çevresel atıklar, kafein, nikotin ve alkol gibi maddeler de kan dolaşımı yoluyla anne sütüne geçer.

Kafein: kahve, çay, çikolata ve alkollü hafif içeceklerin çoğunda bulunur. Bebeğin böbrek sistemi olgunlaşmadığı için kafeini atma yeteneği sınırlıdır. Bu nedenle kafein bebeğin vücudunda birikir. Bebeğin uyku düzeninin bozulmasına ve irritabiliteye neden olur. Bazı bebekler kafeinin küçük miktarlarına bile duyarlıdır. Kahve alımı sütteki demir konsantrasyonunun azalmasına yol açar ve sonuçta bebekte anemi gelişmesine katkıda bulunur.

Laktasyonda anne sigarayı bıraksa da bırakmasa da bebeğini emzirmelidir. Sigara içme, oksitosin ve prolaktin düzeylerini baskıladığı için süt üretimini azaltır.

Anne serumu ve sütündeki alkol düzeyi eşittir. Alkollü içecekler süt atılım (ejection reflex) refleksini bozabilir ve sütün tadını değiştirir. Yüksek dozda alkol kullanan annelerin emzirmesi uygun değildir.

Emzirmenin kesilmesi gerekmeyen durumlar nelerdir?

• Annede Hepatit B yüzey antijen pozitifliği. Anne sütünde de HBsAg pozitif bulunur. Bebeğin hemen aşılanması korumayı sağlar. Tüm riski en aza indirmek için ilk 12 saatte Hepatit-B hiperimmunglobulini ve aşılama önerilir. Uygulama yapılana kadar emzirmeyi geciktirmek gereksizdir.
• Hepatit C virusu ile enfekte olması. HCV antikorları anne sütüne geçer. Meme başı çatlakları ve kanamaları engellenmelidir.
• Annenin ateşli hastalık geçirmesi
• CMV seropozitif olması. Anneden geçen antikorlar nedeniyle yenidoğanın hastalanması nadirdir. Çok düşük doğum tartılı bebeklerde enfeksiyon riski yüksektir.
• Hiperbilirubinemi


Bebekten kaynaklanan durumlar
• Bebeğin klasik galaktozemisi (Galaktoz bir fosfatüridriltransferaz yetersizliğidir. Laktozsuz özel formula gereklidir)
• Akçaağaç şurubu kokulu idrar hastalığı (valin-lösin-izolösin içermeyen formulalar)
• Fenilketonürili bebekler (yakın izlemle bazen anne sütü verilebilir)
• Anne sütü yanında geçici süre için başka besinlerle destek alması gereken bebekler (anne sütü güçlendirici formulalar)
- 1500 gr. dan düşük doğum tartılı bebekler
- 32 haftadan küçük prematüreler
- Hipoglisemi riski olan bebekler eğer anne sütüne rağmen glukoz düzeyleri yükselmezse

Anneden kaynaklanan durumlar
• HIV virüsü anne sütüne geçer ve bebeğe ulaşır. Laktasyon döneminde enfeksiyonu alanlarda bulaştırıcılık daha yüksektir. HIV (+) anneden doğan her 20 bebekten 5’i antiretroviral tedavi yapılmayan gebelikte ve doğum sırasında enfekte olacaktır. Emzirme ile 3 tanesi daha enfekte olacaktır. Anneye ilaç tedavisi + sezeryanla doğum + emzirmeme durumunda bile bebeğe bulaşma riski %2’dir. Anne emzirme konusunda teşvik edilir, ancak meme sorunlarının olmaması için eğitim yapılmalıdır. Bu nedenle mama ile beslenir.
• Sepsis gibi ağır enfeksiyonlar
• Radyoaktif maddeler (emzirme geçici süre ile kesilir, 2 ay sonra emzirebilir)
• Annede madde bağımlılığı
• Kemoteropatik ilaç kullanımı
• T hücreli lösemi
• Herpetik lezyonlarla direkt temas ile bebeğe bulaşma olur. Memenin aktif herpes simpleks enfeksiyonu varsa lezyonlar temizleninceye kadar ara verilir. Bulaştırıcılığı azaltmak için genel hijyene dikkat edilmelidir.
• Kistik fibrozisli annelerde sütteki sodyum miktarı yüksektir, bebeği hipernatremi riskine sokar.
• Annede aktif su çiçeği var ise bebek anneden ayrılır ve anne sütü kesilir, bebeğe varicella zoster immun globulin enjeksiyonu yapıldıktan ve annenin memesindeki lezyonlar tümüyle kaybolduktan sonra sağılmış süt bebeğe verilebilir.
• Annede sifiliz testi (+) ise doğuştan (konjenital) sifiliz riski vardır. Bebeğe tek doz benzatin penisilin yapılır. Anne ve eşi tedavi edilir. 2 hafta sonra izlenir.
• Tedavisiz aktif tüberküloz varsa emzirilmez. Ancak, anneye tüberküloz tanısı konmuş ve 2 hafta tedavi almışsa bulaştırıcılıkları bitince emzirmeye başlayabilirler. Bu süreçte bebekle yakın teması da önerilmez. Doğumdan sonraki 2 ay içerisinde balgamda tbc (+) ise bebeğe INH proflaksisi yapılır. Sigara bırakılır ve aile bireyleri de taranır. Annenin emzirmesinde hiçbir sakınca yoktur. Bebeği 2-4 haftada bir ağırlık artımı denetimi için izlenir.
• Aşılama. Daha önce aşılanmamış anneler emzirme döneminde aşılanabilirler. Canlı virüs aşıları yapılabilir. Polio aşısı inaktif olarak yapılmalıdır.

Emzirme açısından güvenli ilaçlar ;
Analjezikler, antipiretikler (parasetamol, ibuprofen, asetil salisilik asit, tek doz morfin ve pethidin)
Antibiyotikler (ampisilin, amoksisilin, kloksasilin ve diğer penisilinler, eritromisin, antitüberkülaz ve lepra ilaçları, sıtma ilaçları)
Brokodilatatörler
Kortikosteroidler
Antihistaminikler
Antiasitler
Diyabet ilaçları
Birçok antihipertansif
Digoxin
Beslenme desteği ürünler
Vitaminler, mineraller



 
  • 0 Oy - 0 Ortalama
Bu konuyu görüntüleyen kullanıcı(lar):
 1 Ziyaretçi
Bu konuyu görüntüleyen kullanıcı(lar):
 1 Ziyaretçi