Turkse Lessen 18
Overzicht werkwoorden vervoegen
Een eenvoudige werkwoordsvervoeging, zoals we die tot nu toe behandeld hebben bestaat uit de stam van het werkwoord, aangevuld met een aantal achtervoegsels. De
volgorde van achtervoegsels ziet er als volgt uit:
werkwoord = stam + {ontkenning} + tijdsvorm + persoonsachtervoegsel (type I of II)
De ontkenning is optioneel en volgt altijd direct na de stam.
Geniş zaman (brede tijd)
De
şimdiki zaman, gevormd door het -(
i)
yor achtervoegsel ken je al uit eerdere lessen.
Vorming van de brede tijd, bevestigend
Vorming van de brede tijd, ontkennend
De ontkennende vorm maak je met behulp van het achtervoegsel -
mez (tweevormige klinkerharmonie). 'jij komt niet' wordt
gel -
mez -
sin =
gelmezsin en 'jullie wachten niet' wordt
bekle -
mez -
siniz =
beklemezsiniz.
De brede tijd, vragend
De vragende vorm maak je door het achtervoegsel van de brede tijd (bevestigend of ontkennend) achter de stam te plakken, zonder de persoonuitgang. De persoonuitgang komt vervolgens achter het vraagwoord
mi.
Een vriendelijk verzoek
Een zeer veel gebruikt, vriendelijk verzoek, wordt gevormd door het achtervoegsel -
er (tweevormige klinkerharmonie) achter het werkwoord te plaatsen en daarachter het vraagwoord
misin of
misiniz. Het is bijvoorbeeld zeer gebruikelijk om de aandacht van een ober te trekken door te zeggen:
bakar mısınız! ('Kijkt u eens hier!')
ÖM ile soru cevaplamiyoruz! Forum'a yazın cevaplardan herkes yararlansın!
